Materi Khutbah Jumat Bahasa Sunda Terbaru Edisi 31 Oktober 2025, Menyentuh Hati dan Khidmat

Para ulama salaf ngajadikeun bulan Syawal minangka titik awal pikeun ngajaga konsistensi sagala rupa ibadah nu geus dilatih dina bulan Ramadhan, utamana dina hubungan jeung Al-Qur’an. Imam Nawawi dina kitab at-Tibyân fî Âdâb Ḥamalat al-Qur’ân nyebatkeun:   

“Jalma nu paling berhak pikeun nuluykeun maca Al-Qur’an teh nyaeta jalma nu geus biasa maca Al-Qur’an dina bulan Ramadhan. Ku sabab kitu, sing daek neruskeun wirid tilawahna sanggeusna.”   

Imam Nawawi oge nyebutkeun yen para sahabat jeung tabi‘in ngabogaan kabiasaan husus dina maca Al-Qur’an. Di antara aranjeuna aya nu bisa khatam Al-Qur’an unggal tilu poe, aya nu lima poe, sarta aya oge nu tujuh poe. Ieu lain kagolongkeun kana lebay atawa kaleuleuwih, tapi sabab Al-Qur’an geus jadi pusat kahirupan aranjeuna sapanjang taun, lain ngan dina bulan Ramadhan wungkul.   

Dina konteks bulan Syawal, urang oge dipapatahan pikeun ngalaksanakeun puasa genep poe. Dina kitab Sahih Muslim disebutkeun:   

 مَنْ صَامَ رَمَضَانَ ثُمَّ أَتْبَعَهُ سِتًّا مِّن شَوَّالٍ، كَانَ كَصِيَامِ الدَّهْرِ   
Hartosna: “Saha wae nu puasa dina bulan Ramadhan, tuluy dituturkeun ku puasa genep poe dina bulan Syawal, maka saolah-olah anjeunna puasa saperti puasa sataun." (HR. Muslim, no. 1164)   

Ieu hadits nuduhkeun kaagungan jeung kahadean puasa Syawal, sabab ganjaranna dihijikeun jeung ganjaran puasa sataun lengkep.   

Imam al-Nawawi dina kitab Syarh Sahih Muslim ngajelaskeun yen hikmah dilaksanakeunana puasa genep poe di bulan Syawal teh nya eta pikeun nuluykeun latihan kana ketaatan anu geus dipiboga dina bulan Ramadhan, sangkan tetep lumangsung dina bulan-bulan salajengna. 

Ma’asyiral muslimin rahimakumullah 

Aya hubungan anu raket antara puasa jeung Al-Qur’an. Puasa teh mangrupa bentuk ngaleungitkeun diri tina kahayang hawa nafsu dunya, sedengkeun Al-Qur’an teh jadi pangisi ruh urang ku cahaya wahyu. Ku kituna, sumanget Ramadhan moal sampurna lamun teu dituluykeun ku kabiasaan maca, memahami, jeung ngalaksanakeun eusi Al-Qur’an dina bulan Syawal jeung bulan-bulan salajengna.   

Salah sawios ulama ngadawuh: “Lamun saurang mu’min ngajadikeun bulan Ramadhan minangka mangsa latihan, mangka bulan Syawal teh mangrupa mangsa ujianna. Sedengkeun tanda kasuksesan dina ujian eta nya eta ajegna manehna dina ngukudukeun Al-Qur’an minangka pituduh hirupna.”   

Dina kitab Sahih al-Bukhari oge disebutkeun yen Siti Aisyah radhiyallahu ‘anha ngadawuh: “Sakumaha kabiasaan Rasulullah ﷺ, upami parantos ngalakukeun hiji amal, anjeunna moal ninggalkeun eta amal salilana.”   

Ieu nuduhkeun yen Nabi Muhammad ﷺ lain jalma nu ibadahna ngan ukur musiman, tapi anjeunna ngalakukeun ibadah sacara ajeg, teu pegat ku waktu. Sabab Al-Qur’an jadi ruh nu salawasna nyertaan kahirupan sapopoena Rasulullah ﷺ.   Dina Surat Al-Muazammil ayat 4 Allah ngadawuh:

   وَرَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِيلًا   

Hartosna: “Jeung baca ku anjeun Al-Qur’an ku cara tartil.”   

Imam Al-Qurthubi dina kitab tafsirna ngomentaran kana ayat eta yen tartil teh lain ngan saukur urusan bacaan nu luyu jeung tajwid, tapi oge aya kaitana sareng tadabbur, pamahaman, jeung palaksanaanana dina kahirupan sapopoe.